İş Kazası Tazminatı

İş kazaları geçmişten günümüze devam eden bir durumdur. Her iş kolunda belli oranlarda riskler vardır. Bu riskler bazen kişiden bazen işverenden bazen elde olmayan nedenlerden veya doğal afetler gibi durumlardan ortaya çıkabilmektedir. İş kazaları hayatımızın içinde bu denli olunca bu durumla karşılaşan kişilerde iş kazası tazminatı hakkında bilgi almak için bizlere veya yazılmış bu konudaki makalelere başvurmaktadırlar. İş kaza tazminat hesaplamalarında birçok etken göz önüne alınarak ortaya bir rakam çıkarılmaktadır.

İş Kazası Tazminat Hesaplama Yöntemleri

İş kazasında hesaplama yapılırken bir çok etken söz konusu olmaktadır.

• Kaza tarihindeki yaşı
• Kaza tarihindeki maaşı
• Kaza anında belirlenen kusur oranları
• Maluliyet tespiti (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından yapılan
• Meslekte kazanma gücü kaybı
• Kazazedenin yaptığı iş (Usta, Kalfa, Yönetici vb) ayrıntılar.
• Kazazedenin aktif ve pasif dönem kazançları
• Kazadaki sakatlık oranı
• Kazada haklılık payı

bu maddeler daha da artırılabilir. Genel olarak bu bilgiler ışığında hesaplamalar yapılır. Bakıldığında bu bilgiler büyük önem arz ederken kazazedenin SGM incelemesi sonrası alacağı maluliyet oranı sonrası maaş bağlanması durumu da iş kazası tazminat hesaplamasında sisteme dahil edilmektedir.

İş Kazası Tazminatında Parametreler

1. Davalı Kusuru %
2. Olay Tarihi
3. Kazalı Doğum Tarihi
4. Rapor Tarihi
5. Olay Tarihi (AGİ'li) Ücret
6. Eş/Çocuk İçin İlave
7. Olay Tarihi Yaş
8. Bakiye Ömür
9. Faal Çalışma
10. Geçmiş Dönem
11. Gelecek Aktif Dönem
12. Gelecek Pasif Dönem

gibi ayrıntılarında hesaplamalarda bilinmesi ve dahil edilmesi gerekmektedir.

İş Kazası Tazminatında Yıllara Göre Artış Oranları

İş kazaları olduğunda hesaplamalarda şu bilgilerde bilinmesi gerekir. Kişinin bir günlük geliri ortaya konularak iskontoloma ve artıma yapılmadan hesaplama yapılır. Kişinin kazancı 60 yaşına kadar yıllık %10 ekleme yapılarak ayrıca %10 iskontoya uğratılarak her yıl için ayrı ayrı hesaplama yapılır.

İş Kazası Davaları Ne Kadar Sürer ?

İş kazası davaları davanın açıldığı tarihten itibaren ortalama 1.5- 2 sene sürmektedir. Sürecin bu kadar uzun sürme nedeni ise SGM aşamasında dosyanın incelenmesi ve raporlanması aşamasının uzun sürmesidir. Ancak birebir evrak takibi yapılarak ciddi oranda zaman kazanılması mümkün olmaktadır. İş kazası davaları ne kadar uzun sürerse sürsün işçi lehine muhakkak faiz işlemektedir.

İş Kazasında Ölüm Gerçekleşirse Tazminat Hesaplaması

İş kazası durumunda ölüm meydana gelme durumu olduğunda bu kez destekten yoksunluk tazminatı gündeme gelmektedir. Bilinmesi gereken burada geride kalan kişilerin tazminatları ve hesaplama koşulları olacaktır.

• Kazazede evli ise eş
• Çocuklar
• Kazazedenin annesi
• Kazazedenin babası
• Varsa destekçi olduğu 3 şahıslar
• Maddi destek verdiğini ispat edebilen diğer vatandaşlar tazminat hakkına sahiptir.

İş Kazalarında Yıllara Göre Tazminat Hesaplamaları

İş kazalarında dava süresi kaza tarihinden itibaren 10 yıldır. Şayet sağlık durumu belli değil ve bir SGM müracaatı söz konusu ise kalıcı bedeni hasarın öğrenildiği tarihten itibaren 10 yıldır. Yani kazazedenin çıkacak olan sağlık kurulu raporu sonrası 10 yıl içerisinde dava açma hakkı bulunmaktadır. Bu sürelere göre de iş kazası tazminat hesaplamalarında farklı etkenler göz önüne alınmaktadır.

• 2022
• 2021
• 2020
• 2019
• 2018
• 2017
• 2016
• 2015
• 2014
• 2013
• 2012

bu yıllara göre kaza tarihinize bakarak 10 yıl içinde dava açabilirsiniz. İş kazalarında davalar maddi ve manevi olarak adlandırılmaktadır.

Hangi Durumlar İş Kazası Olarak Geçer

1. İşçinin iş verenin iş yerinde bulunduğu sırada yaşadığı kazalar
2. Çalışan işçinin dışarıya görevli olarak gönderilmesi
3. İşverenin işçiyi serbest çalıştırdığı durumlarda
4. Emziren kadının emzirmek için gittiği durumlarda başına gelen kazalar
5. İşverenin aracında meydana gelen kazalarda.

Bu gibi durumlar iş kazası olarak nitelendirilir. Ancak işçiler bu durumla karşılaştıklarında avukatlık desteği alarak iş kazası süreçlerini yürütmeleri gerekmektedir. İşçilerin iş kazalarında bilmesi gereken bazı konular ise şunlardır. İş davaları kısa süren davalar değillerdir. 1 ile 2 yıl arası sürebilmektedirler. Ayrıca dava sürecinde olayla ilgili bilgi ve belgelerin toplanması ve bunların delillendirilmesi sonrasında da karara bağlanması bir süreç almaktadır. Ancak tüm bu anlatılanların yanında mahkemelerin iş davalarına verdiği önem ve bir an önce bitirme istekleri de göz önüne alınmalıdır. İş davalarında avukat seçimi konusunda şu https://www.arikanavukatlik.com/is-kazasi-avukati makalemize bakarak ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

İş Kazası Nedir?

İşveren tarafından yürütülmekte olan bir işin sürdüğü veya bu işe yönlendirildiği süreç içerisinde gerçekleşen beklenmedik vakalara iş kazası denilmektedir. Gerek iş yerinde gerek işverenin yönlendirdiği yerde işe giderken veya işten dönerken servis aracı veyahut hususi araç içerisinde, kısacası yürütülmekte olan işle bağlantılı olan beklenmedik zararların doğması halinde iş kazası söz konusu olmaktadır. Kısacası şunu söyleyebiliriz ki işçi işverenin yanında çalışmasaydı söz konusu zarar ile karşılaşacak mıydı? bu sorunun cevabına “hayır gelmeyecekti” diyebiliyorsak söz konusu olay bir iş kazasıdır diyebiliriz.

Hangi Olaylar İş Kazası Olarak Kazası Olarak Kabul Edilmektedir?

İş kazasının gerçekleşmesi durumunda işçi bedenen ve ruhen zarara uğramak da ve bu zarar temelde borçlar Kanunu detayda iş ve sosyal güvenlik kanunu kapsamında bir haksız fiil sayılmakta ve bu haksız fiilde işveren kusur oranında işçiye tazminat ödemektedir.

5510 sayılı kanunda bu haller sırasıyla sayılmakta olduğu için yukarıdaki tanımlama yeterli olacaktır. 5510 Sayılı kanun çerçevesinde iş kazası kanunen de tanımlanmıştır.

Yargıtay’ın iş kazasındaki hassasiyetini ise şu kararlarla örneklendirebiliriz:

Gece bekçiliği yapan bir sigortalı işyerinde iken geçirdiği beyin kanaması sonucu felç olmuştur. Yargıtay, bu olayı da; sigortalının işyerinde çalışmakta iken felç olmasına dayanarak, bu durumu dıştan gelen bir etken olmadığı halde iş kazası saymıştır.

(Yargıtay 21HD., 21.11.2002, 9004/10005

İki saat emzirme (süt) izni verilen sigortalı, bu izin süresi içinde işyerine gelmek üzere yolda karşıdan karşıya geçerken davalının kullandığı motorlu taşıtın çarpması sonucu vefat etmiştir. İş Kanunu’nun 62. maddesine göre, “emzikli kadın işçilerin çocuklarına süt vermek için belirtilen süreler”, iş süresinden sayılır ve iş süresinden sayılan zaman içerisinde işyerine gelirken oluşan kaza da iş kazasıdır. Yargıtay HGK., 10.6.1983, 328/652

Yargıtay; intihar eylemi eğer işyerinde gerçekleşmiş ise, olayın salt işyerinde meydana geldiği için intihar eden sigortalının gördüğü işle ilgili ve işvereninin kusurundan kaynaklanmamış olmasına rağmen iş kazası saymıştır.Ancak, bu durumda olaylarla iş ve işveren arasında nedensellik bağı bulunmayacağı için işveren ve onun halefi olanlar Kuruma karşı sorumlu tutulamaz. (Yargıtay 10.HD: ,6425/4465)

Sigortalının kronik kalp yetmezliği veya beyin anevrizması sonucu ölümü dışarıdan gelen bir etkenle ölüm olmadığı halde Yargıtay iş kazası olarak kabul etmiştir. (Hukuk Genel Kurulu, 2004/ Esas No.lu, 2004/527 No.lu kararı)

Görevli olduğu yere giden sigortalının uğradığı kaza iş kazası olduğu gibi görevli olarak başka bir ile giderken bindiği uçağın düşmesi sonucu sigortalının ölmesi de iş kazasıdır.(Yargıtay 9 HD.11284/15904) Ancak, bunun gerekçesi olarak, kaza ile görülmekte olan iş arasında illiyet bağının gerçekleştiğinden söz etmek veya sigortalının yolda dahi işverenin otoritesi altında bulunduğunu varsaymak yerinde değildir.Gerçekten de, görevle başka bir yere gönderilen sigortalı yolda iken işverenin otoritesi altında bulunmaktadır.

İş Kazası Gerçekleşmesi Durumunda İşçi ve İşverenin Yapması Gerekenler Nelerdir?

Öncelikle işverenin gerçekleşmiş olan kazayı sosyal güvenlik kurumuna bildirilmesi gerekmektedir. Böylece yaralanan işçi SGK’dan kaynaklanan geçici iş göremezlik haklarını ve sosyal haklarını kurumdan alabilecektir. Aynı bildirimi işveren dışında işçi de e-devlet sistemi üzerinden yapabilmektedir. İşverenin yasal süresinde bildirimde bulunmaması halinde ayrıca bir idari para cezasını sosyal güvenlik kurumuna ödemek zorunda kalacaktır.

Olayın karakola - adli birimlere ve hastane kayıtlarına iş kazası olarak yazılmaması halinde, işçinin dikkat etmesi gereken konu; hastane sürecinde, hastane polisi veya hastane görevlilerine beyan vererek olayın bir iş kazası olduğunu bildirmesidir. Bu son derece önemli bir detaydır. Zira işçinin muhtemel yargı süreci içerisinde işçiye ciddi bir zaman kazandırmaktadır.

Olayın bir iş kazası olarak bildirilmemesi halinde bu sefer işçi söz konusu yaralanmanın, yani iş kazasının işverenden kaynaklandığını ispat etmekle yükümlü olacaktır. Mesai saatleri içerisinde gerçekleşen kazaların her halükarda iş kazası olması tanık vesair yazılı delillerle ispat mümkün olsa dahi bu süreç işçiye zaman kaybettirmektedir. İşçilerin söz konusu bildirimde bulunmaları son derece önemlidir. Süreç içerisinde işçinin sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunma hakkı da mevcuttur.

Ölümlü iş kazalarında ise; ölenin yakınları bizzat ilgili sosyal güvenlik kurumuna iş kazası bildiriminde bulunabilmekte veya dul yetim maaşı hakkı talebinde buluna bilmektedirler. Aynı zamanda ölenin yakınları sürecin savcılık ayağına takip etmeli hastane polisi ve ilgili karakol ile savcılıklara ifade vererek olayın bir iş kazası olduğunu ve sürecin bu yönden takip edilerek ilgililerin cezalandırılmasını talep etmeleri gerekmektedir.

UYARI!

• İŞVEREN VEYA İŞÇİ İŞ KAZASINI SGK’YA BİLDİRMELİDİR
• BEDENİ HASARIN HASTANE VE İFADE TUTANAKLARINA İŞ KAZASI OLARAK YANSIMASI GEREKMEKTEDİR
• ÖLÜMLÜ İŞ KAZALARINDA SAVCILIK SÜRECİ ÖLENİN YAKINLARI TARAFINDAN TAKİP EDİLMELİDİR
• İŞ KAZASI BİLDİRİMİ YAPILMAMASI HALİNDE YARGI SÜREÇLERİ UZAMAKTADIR

İş Kazası Tazminat Mikarı Hesaplama ve Türleri

İş kazası tazminatları dörde ayrılmaktadır. Kalıcı iş göremezlik yani kalıcı maluliyet tazminatı, geçici iş göremezlik tazminatı, bakıcı gideri ve manevi tazminattır. Bu dört tazminat türünü kısaca tanımlayacak olursak; kalıcı iş göremezlik tazminatı kişinin vücudunda hayatı boyunca taşıyacağı engel durumudur yani vücut bütünlüğünün bozulması durumudur. Kalıcı iş göremezlik belli bir yüzdesel oran ile puanlanır. Bu oran Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gösterilecek olan hastanenin yapacağı muayene sonucunda belirlenir. Yüzdelik oranın düşük çıkması, hastanenin hatalı değerlendirme yapması veya hiç çıkmaması halinde itiraz yolu açıktır.

ÖNEMLİ: Kalıcı iş göremezlik tazminatı hesabı için internet sitemizde bir hesaplama sistemi mevcuttur. kazazedeler gösterilen formu doldurarak yaklaşık tazminatlarını hesaplayabilmektediler.

İş Kazasında Maddi Tazminat (Kalıcı Engel Halinde)

Geçici iş göremezlik ise iş kazası geçiren işçinin tedavi sürecinin devam etmiş olduğu aşamadır ve kişi bu süreçte %100 Engelli olarak kabul edilerek tazminat ödemesine hak kazanmaktadır. Bu süreç kimi zaman hastanede görülen tedavi ile karıştırılmaktadır. Geçici iş göremezlik süreci kişinin tedavi sürecinin tamamını kapsamaktadır. Örneğin işçi hastanede 3 gün yatmışsa bu hastanede yatılan süreye tekabül etmektedir. Aynı kişinin kontrolleri ve tedavisi 6 ay sürebilir. Tedavi süreci nazara alınarak işçiye geçici iş göremezlik tazminatı tüm süreci kapsayacak şekilde ödenmektedir.

İş Kazasında Bakıcı Gideri

Bakıcı gideri ise nispeten ağır maliyetler söz konusu olduğu zaman kazazedeye ödenen bir tazminat tutarıdır. Bu tazminatın ödenmesi için kişinin illa bir bakıcı tutmasına gerek yoktur. Kazazedenin eşi kardeşi ailesi veya herhangi bir yakınının kendisine bakması veya hiç bakıcı tutmaması yani kişinin kendine bakması halinde bile bakıcı gideri hakkı talep edilebilmektedir.

İş Kazasında Manevi Tazminat

Manevi tazminat ise kaza dolayısıyla yaşamış olduğu acılar kayıplar ve elemler sonucu talep edilen manevi bütünlüğünün bozulması sonucu alınabilecek olan tazminat hakkıdır. Bunun net bir parametresi olmamakla beraber konu hakkında yazmış olduğumuz kısa bir makale mevcut buradan inceleme yapılarak tahmini bir manevi tazminat hesabı yapılabilmektedir kişinin engel durumu oranına göre belirlenmektedir.

DİKKAT:

• KALICI İŞ GÖREMEZLİK(MADDİ TAZMİNAT)
• GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK(MADDİ TAZMİNAT)
• BAKICI GİDERİ ALACAĞI(MADDİ TAZMİNAT)
• MANEVİ TAZMİNAT(MANEVİ)
• SGM TARAFINDAN KİŞİNİN MALULİYET(KALICI ENGEL) TESPİTİ YAPILIR

İş Kazasında Zamanaşımı Süreleri

İş kazasında zamanaşımı kazanın gerçekleşmesinden itibaren işçinin kalıcı maliyetinin tespit edildiği tarihten itibaren 10 senedir. Kazada çoğu zaman zaman aşımını olay tarihinden başlatmakta olup esas alınması gereken başlangıç tarihi kazazedenin yaralandıktan sonra tedavi sürecinin sonuçta kalıcı maliyetinin tespit edildiği tarihten itibaren 10 yıldır. Ölümlü İş kazalarında ise uzatılmış ceza zamanaşımı söz konusu olduğu için zaman aşımı süresi 15 yıldır.

İş Kazası Davası Ne Kadar Sürer?

Bildirimlerim yapılmış olması halinde açılacak olan dava ortalama ön inceleme duruşması tanıkların dinletilmesi safası bilirkişi incelemesi süreci ve karar celsesi olmak üzere en kısa şekilde 4 veya 5 duruşma sürmektedir. Mahkemesinin yoğunluğuna göre celse süreleri 3 veya 4 ay bulunmakta yani 15 ayla 12 ay arasında bir süre almaktadır.

Hangi Makeme Görevlidir?

İş kazasının gerçekleşmiş olduğu şehirde iş mahkemesi'nin bulunması durumunda iş mahkemeleri, iş mahkemesi mevcut beldede bulunmaması halinde ise asliye hukuk mahkemesi GÖREVLİ VE YETKİLİDİR. Ancak pratikte Asliye hukuk mahkemeleri ihtisas mahkemesi olmadığı için birtakım yargısal sorunlar doğmaktadır.Bu nedenle mümkün mertebe davaların iş mahkemelerinde açılması gerekmektedir.

İş Kazalarında Aktüeryal Hesap

Alan uzmanlık gerektiren bir alan olduğu için öncelikle iş ve sosyal güvenlik mevzuatına kişinin kalıcı maluliyetin tespiti için sağlık mevzuatına aynı zamanda yargılama süreci için hukuk muhakemeleri mevzuatına hakim bir avukatın süreci takip etmesi şarttır. Bu alan karma bir ihtisas alanı olduğu için birçok noktası vardır. Öncelikle oranlarının tespiti için hangi tanığın dinletilmesi gerektiği noktasına ayrı dikkat etmemiz gerekir. Yine aktüerya hesabınızın davamızdan önce mutlaka elinizde olması gerekir. Zira ne kadar tazminat alacağınızı bilirseniz eliniz buna bağlı olarak güçlü olur haklarınızı buna bağlı olarak daha sağlıklı kavuşabilirsiniz. Aynı zamanda yargılama süreçlerinin uzamaması için Sosyal Güvenlik Kurumu sürecinin sağlıklı takibi de son derece önemlidir.

İş Kazalarında Yargılama Giderleri Ne Kadardır?

Tarafımıza sıkça sorulduğu için cevaplama ihtiyacı bulduk; yargılama giderleri harç değerleri üzerinden hesaplanıyor. Teknik olarak harç bedeli talep edilen tazminat bedelinin binde 68'ine dörtte biridir diyebiliriz. Kabaca bir hesap yapacak olursak; %1.5-2 arası bir tazminat bedeli çıkar. Yüzdelik oranı hesaplaması yaparsanız aşağı yukarı bir tazminat davası masrafını hesaplamış olursunuz.

NOT:

• ZAMANAŞIMI SÜRESİ MALULİYETİN KESİNLEŞTİĞİ TARİHTEN İTİBAREN 10 YILDIR.
• GÖREVLİ MAHKEME İŞ MAHKEMESİDİR
• AKTÜERYA HESABI KİŞİNİN KAZANCINA POZİTİF YÖNDE ETKİ EDER

Ölümlü İş Kazasında Tazminat Süreci

Ölümlü iş kazalarında ölenin desteğini alan yani ekonomik olarak yanında bulunan ailesi hak sahibidir. Aileden kastımız kişi evli ise eşi ve çocukları ile anne-babası. Bekar ise anne babası ve aynı evde yaşamış olduğu destek vermiş olduğu kardeşleridir. "Ölenin desteğinden yoksun kalma tazminatı” kalemi adı altında işverenden ve taşeronlarından bahsetmiş olduğumuz kişiler hak talebinde bulunabileceklerdir. Aynı zamanda sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunma hakları da mevcuttur.

Ölümlü İş kazasından sonra ise sosyal güvenlik kurumuna müracaat ederek dul maaşı ve çocukları hakkında yetim maaşı alma hakkı hakkı mevcuttur. Bunun için dava açmak şart değildir. Kuruma müracaat ile bildirilen iş kazası hakkında dul ve yetim maaşı alınması mümkündür. Yine vefat edenin yakınlarını gerçekleşen iş kazası sonrası savcılık sürecine katılmaları ve ifade vermeleri gerekmesi halinde şikayetçi olmaları gerekmekte sorumluların cezalandırılması hakkındaki süreci takip etmeleri gerekmektedir.

NOT:

• İŞ KAZASI HEYET RAPORUNUN DÜŞÜK VEYA HATALI YAZILMASI HALİNDE İZLENECEK SÜREÇLER.
• İŞ KAZASINDA KUSUR BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ SÜREÇLERİ
• İŞ KAZASINDA AKTÜERYAL HESAP BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ

Konular hakkında detaylı ve uzun izahı münasebetiyle sorularınız için Arıkan Hukuk Bürosu olarak özellikle iş kazaları hakkında ofisimizle iletişime geçerek destek alabilirsiniz. +90 507 371 1717 nolu numaradan ve bu numaraya ait Whatsapp hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.