- İçindekiler -
TÜKETİCİ KREDİSİ SEBEBİYLE BANKALARIN EMEKLİ MAAŞINA EL KOYABİLMESİ MÜMKÜN HALE GELMİŞTİR
32958 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nın; Esas No: 2022/, Karar No: 2025/1 ve 21.03.2025 tarihli kararı; 17.07.2023 Tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış bulunulmaktadır. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nın bu kararı gereğince tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına bloke koymasının mümkün olacağına oy birliğiyle karar verilmiş bulunulmaktadır.
Bu kararın alınılmasındaki sebep ise tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına bloke koymasının mümkün olup olmadığı konusunda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, kapatılan Yargıtay 13. Hukuk Dairesi ve kapatılan 19. Hukuk Dairesi arasında içtihat ve uygulama farklılığının bulunduğunun başvurucu tarafından bildirilip başvurucunun da bu içtihatların birleştirilmesini talep etmesi olmaktadır. Bu talepten mütevellit oy birliği ile tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına bloke koymasının mümkün olacağına oy birliğiyle karar verilmiş bulunulmaktadır.
1. ALINAN KARARIN GEREKÇESİ
Yargı organları arasındaki içtihat istikrarsızlıklar ve çelişkiler toplumun yargısal sisteme olan güvenini zedelemektedir. Bundan mütevellit İçtihadı Birleştirme Kararı müessesesi ile söz konusu farklı uygulamalardan hangisinin tercih edildiğini gösterir şekilde Yargıtay Genel Kurullarını, dairelerini ve adliye mahkemelerini bağlayıcı nitelikte karar verilmesi uygun görülmüştür.
2. İÇTİHADIN KONUSU
Bankaların; tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle emekli maaşına bloke koyup koyamaması hususu içtihadın konusunu oluşturmaktadır. Şöyle ki Yargıtay içtihadı birleştirme Kararları Türk Hukuk alemi açısından Yargıtay Genel Kurullarını, dairelerini ve adliye mahkemelerini bağlayıcı niteliktedir.
Tarafların arasındaki tüketici kredisi ilişkisi gereğince olan uyuşmazlıkların cebri icra aşamasında olmadığı, kesimlerin kredi kullanılan banka nezdinde bulunan emekli maaşı hesabından muaccel haline gelmiş borçların taksitler halinde kredi hesabına akrtarılması vb. yöntemlerin kullanılması İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesi olarak belirtilmektedir.
3.SONUÇ
Alınan karar ile artık emekli maaşının haczedilemeyeceği hususu değişmiş olup tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankalar emekli maaşına blokaj koyabilecektirler.
Yargıtay’ın verdiği karara göre, maaşa bloke koyulabilmesi için emeklinin açık rızası istenmektedir. Emekliler, kredi kullanırken imzaladığı onay belgeleri ya da sözleşmelerde bu hakkı bankaya tanıdığı sürece, banka maaş üzerine doğrudan bloke koyabilecek. Bunun sebebiyse kararın gerekçesinde T.C. Anayasa’sı md. 48 olarak gösterilmekte olup bu madde sözleşme özgürlüğünü düzenleyen bir maddedir.Bundan mütevellit sözleşme özgürlüğü gereği rıza gösteren emeklilerin maaşı için şartlar sağlandığında banka blokaj koyabilecektir.
Belirtmeliyiz ki Yargıtay’ın mevzu bahis kararında bloke oranına yer verilmemiştir. Bu noktada yüksek kredi borcu olan emekliler açısından ihtilafların doğabileceğini söyleyebiliriz.