Şirket Sözleşmelerinin Hukuka Uygun Dil Uyarlamaları ve Tercümeleri
Şirket sözleşmeleri, bir işletmenin kuruluşundan itibaren işleyişini düzenlemekte olup ortakların hak ve yükümlülüklerini belirleyen temel belgelerdir. Bu sözleşmelerin hukuka uygun şekilde hazırlanması ve gerektiğinde doğru bir biçimde tercüme edilmesi, şirketlerin yasal güvenliğini sağlamaktadır. Ayrıca ileride ortaya çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların da önüne geçilmesini hedeflemektedir.
Türk hukuk sisteminde şirket sözleşmelerinin hazırlanması ve içerikleri belirli mevzuatlar çerçevesinde düzenlenmiştir. Türk Ticaret Kanunu (TTK), Türk Borçlar Kanunu (TBK), Türk Medeni Kanunu (TMK) ve ilgili yönetmeliklere uygun olarak düzenlenmesi gereklidir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 26.maddeye göre; “Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler.” şeklinde taraflara sözleşme serbestisi kanun koyucu tarafından tanınmıştır.
TBK 27. maddede ise sözleşme serbestisinin kanuni sınırları ifade edilmiştir. Buna göre; “Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı kesin olarak hükümsüz olur.” denmektedir.
Yabancı şirketler bakımından ilgili kanun maddesi gereğince, yabancı şirket ve müesseselerin Türk resmi makamlarına sunulacak belgeler bakımından yazışma ve işlemleri Türkçe düzenleme zorunluluğu bulunmaktadır.
Ayrıca yabancı şirket ve müesseselerin, Türk şirket ve müesseseleri ve Türk vatandaşları ile aralarında yapılacak olan yazışma ve işlemlerin Türkçe düzenlenme zorunluluğu kanun koyucu tarafından düzenlenmiştir.
Bu kapsamda Kanun’un 4. maddesinde, işbu evrak ve işlemlerin Kanun’un 1. ve 2. maddesinde düzenlenen hükümlere aykırı davranan taraflar lehine hüküm doğurmayacağı belirtilmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2015/11036 E. 2016/9260 K. sayılı ve 01.12.2016 tarihli kararında “…….Taraflar arasında sözleşme çerçevesinde sunulan birtakım hizmetler karşılığı ödemenin de yapılmış olmasına nazaran, salt sözleşmenin İngilizce düzenlenmesinin, davacının sözleşme karşılığı davalıya vermiş olduğu hizmet bedellerini istemeye engel teşkil etmeyeceğinin kabulü gerekir……” şeklinde karar vermiştir.
Şirket sözleşmelerinin hazırlanması ve tercümesi aşamalarında; hukuki danışmanlık alınması ve güncel mevzuat takibinin yapılması önem arz etmektedir. Ayrıca hukuk mevzuatı dinamik bir mevzuat olması sebebiyle değişiklikler ve eklemeler belli periyotlarla yapılmaktadır. Bu sebeple söz konusu sözleşmelerin, güncel mevzuata uygunluğunun takibi alanında uzman bir hukuk ekibi tarafından belli aralıklarla yapılması büyük önem taşır.
Hukuka Uygun Dil Uyarlamalarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Şirket sözleşmeleri hazırlanırken sözleşme hükümlerinde, açık ve belirli ifadeler kullanılması gereklidir. Sözleşmenin farklı hükümlerinin uyum ve tutarlılık içinde yazılması önem taşımaktadır. Sözleşme metinlerinin; açık, kesin ve farklı yorumlanmaya kapalı olması son derece önemlidir. Farklı dildeki hukuki terimlerin de doğru bir şekilde kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili yönetmeliklerde yer alan zorunlu unsurlara dikkat edilerek eksiksiz bir şekilde sözleşmenin hazırlanması hukuki açıdan gereklilik taşımaktadır. Zorunlu unsurların eksikliği halinde, idari ve cezai yaptırımlar söz konusu olmaktadır. Ayrıca şirket, zorunlu unsurların eksikliği sebebiyle çeşitli uyuşmazlıklar yaşayabilecek olup maddi zararlar etmesi gündeme gelecektir.
Şirket Sözleşmelerinin Tercümeleri
Uluslararası ticaret yapan ya da yabancı ortaklı şirketlerde sözleşmelerin farklı dillere tercüme edilmesi söz konusu olabilmektedir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
Yeminli Tercüman Kullanımı: Resmî kurumlara sunulacak sözleşmelerin tercümeleri yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tasdiki alınması gereklidir.
Hukuki Terimlerin Uyumlu Tercümesi: Hedef dildeki hukuki kavramlarla uyumlu çeviriler yapılması gerekmekte olup bu hususa dikkat edilmediğinde sözleşme hükümlerinde anlam karmaşası ortaya çıkacaktır.
Çift Dilli Sözleşmelerde Öncelik Hükmü: Sözleşmenin birden fazla dilde hazırlanması durumunda, anlaşmazlık halinde hangi dildeki metnin geçerli olacağının sözleşmede açıkça belirtilmesi gereklidir. Böylece ileride ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Hukuki Uyumsuzluk Riskleri ve Sonuçları
Şirket sözleşmelerindeki yanlış dil kullanımı, hatalı tercümeler ve hukuk mevzuatına yönelik yapılmış yanlış uyarlamalar bazı olumsuz sonuçlara ve çeşitli risklere yol açabilmektedir.
Sözleşmenin Geçersizliği: Zorunlu unsurların eksik olması veya hukuka aykırı ifadeler içermesi durumunda sözleşme geçersiz sayılabilecektir. Sözleşmenin geçersiz sayılması durumu, şirket için olumsuz sonuçlar doğurarak birçok zarar ile karşı karşıya kalmasına sebep olacaktır.
Uyuşmazlıklar ve Dava Süreçleri: Belirsiz veya hatalı tercümeler taraflar arasında anlaşmazlıklara sebebiyet verebilecek olup taraflar açısından olumsuz sonuçlar ve çeşitli riskler ortaya çıkacaktır.
İdari ve Cezai Sorumluluklar: Şirketler, söz konusu sözleşmeleri uzman bir hukuk ekibi ile düzenlemediği taktirde, mevzuata aykırı düzenlemeler nedeniyle idari para cezaları veya diğer yaptırımlarla karşılaşabilmektedirler.
Sonuç
Bahsetmiş olduğumuz hukuki süreçlerin dikkatli bir şekilde yönetilmesi, şirketin yasal açıdan korunmasına ve sağlıklı bir işleyişin sürdürülmesine katkı sağlamakta olup söz konusu kıstaslara dikkat edilmeden hazırlanmış olan şirket sözleşmeleri, büyük hukuki uyuşmazlıklara yol açıp şirketin maddi olarak ciddi kayıplarına neden olabilecektir. Bu sebeple alanında uzman ekibimize danışmanızı önermekteyiz.